Fakt czy przekonanie?
A oto kilka przykładów:
- Nie umiem szyć.
- Nie lubię smaku mięsa.
- Prowadzenie samochodu w nocy jest bardziej niebezpieczne niż w dzień.
- Niemowlaki powinny być karmione co cztery godziny, by przyzwyczajały się do porządku.
- Rząd jest bezużyteczny.
- Latanie jest naprawdę niebezpieczne.
- Mógłbym zarobić o wiele więcej pracując dla firmy XYZ.
Jak wiele spośród wyżej przedstawionych osądów jest przekonaniem? A ile z nich jest faktem?
Jak prosto było wskazać różnicę?
Ludzie mają skłonność do tego (a już w szczególności pod wpływem stresu), by funkcjonować na zasadzie, że to co jest przekonaniem, jest stanem faktycznym. Jest to problematyczne w sytuacji, gdy chcemy ocenić znaczenie wydarzenia, jako że poglądy możemy zwalczyć, a fakty są faktami i nie da się ich pokonać.
Zobacz też: Na czym polega model stresu ABC?
Przetestuj swoje przekonania
A teraz poddaj testowi swoje własne przekonania, które wywołują w Tobie stres. Czy rozpoznajesz coś z pozycji przedstawionych poniżej? Zaznacz kółkiem siłę swoich przekonań. S oznacza silny, M — średni, a W — słaby. W przypadku pytania 25 zanotuj dodatkowe poglądy, które u Ciebie powodują stres.
1 S M W Pewne wydarzenia powinny przebiegać bez zakłóceń.
2 S M W Praca musi być ekscytująca i stymulująca.
3 S M W Byłoby strasznie, gdybym stracił pracę.
4 S M W Gdybym stracił pracę, nie zniósłbym tego.
5 S M W Moja praca jest dla mnie jedną z najważniejszych rzeczy.
6 S M W We wszystkich ważnych zadaniach muszę pokazać się od jak najlepszej strony.
7 S M W Moja praca powinna być dostrzegana przez innych.
8 S M W W pracy jestem niezastąpiony.
9 S M W Cokolwiek robię, musi mi to sprawiać przyjemność.
10 S M W Nie mogę sobie pozwolić na nudę.
11 S M W Nie powinienem napotykać na żadne problemy.
12 S M W Powinienem mieć chwilę samotności, na jaką zasługuję.
13 S M W Muszę uciec od odpowiedzialności i wymagań.
14 S M W Powinienem być traktowany sprawiedliwie.
15 S M W Powinienem być traktowany jak ktoś wyjątkowy.
16 S M W Powinienem mieć kontrolę nad wszystkimi istotnymi sytuacjami.
17 S M W Inni powinni mnie szanować.
18 S M W Powinienem dobrze radzić sobie z rodziną i z przyjaciółmi.
19 S M W Moim dzieciom powinno się dobrze powodzić w życiu.
20 S M W Gdyby coś się popsuło w moim życiu, byłoby strasznie.
21 S M W Gdyby coś w moim życiu się popsuło, nie zniósłbym tego.
22 S M W Nic nigdy nie wychodzi na moją korzyść.
23 S M W Gdy coś nie idzie tak jak powinno, wszyscy odpowiedzialni okazują
się zawsze głupcami, idiotami, nieudacznikami i są bezużyteczni.
24 S M W Gdy coś mi nie wyjdzie, to dowodzi to, że jestem nieudacznikiem i jestem niepotrzebny.
25 S M W Dodatkowe przekonania
A teraz policz jak wiele S zakreśliłeś. Co Ci to mówi? Oczywiście znasz odpowiedź — poglądy i przekonania, jakie w sobie nosisz, są głównym powodem Twojego stresu.
Zobacz też: Na czym polega stres?
Rozpoznaj swoje przekonania
W swoim zeszycie zapisz sześć poglądów, które są Ci bliskie. Na przykład:
- Polowania na lisy powinny zostać zabronione.
- Sukces w życiu jest związany z ciężką pracą.
A teraz wyobraź sobie, że ktoś mówi Ci, iż nie masz racji. Postaw oceny od 0 (dobrze, rozumiem go) do 10 (on się tak strasznie myli) dla każdej z pozycji. Podlicz punkty. Im wyższy jest wynik, tym bardziej jesteś podatny na apodyktyczny sposób myślenia, który wzbudza w Tobie stres.
Fragment pochodzi z książki „Jak korzystać z życia bez stresu. Od spiętego do luzaka w 100 dni” autorstwa Christine Wilding i Stephena Palmera (Wydawnictwo Helion, 2007). Publikacja za zgodą wydawcy.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
