Osobowość lękliwa – charakterystyczne cechy
Charakterystyczne dla osobowości lękliwej jest dążenie do akceptacji i tworzenia relacji przy jednoczesnej trudności w kontaktach społecznych, a nawet ich unikaniu. Ucieczka od relacji, która może przejawiać się skrajną introwersją najczęściej wynika z bardzo niskiej i nieprawidłowej samooceny.
Osoby z osobowością lękliwą często nie zdają sobie sprawy ze swojej patologii. Są świadome problemów, jakie im ona przysparza, jednak nie są w stanie same zanalizować swojego problemu.
Zaburzenie może prowadzić do społecznej izolacji, lęku, fobii, następnie depresji i fobii społecznej. Do patologii tych prowadzi cierpienie jakie wywołuje brak umiejętności w nawiązywaniu relacji i niepowodzenia w próbie nawiązania kontaktu z innymi ludźmi. Zgodnie z nazwą osoby takie cechuje postawa unikająca – sytuacji, wyzwań, ludzi, związków. Lęk wywołuje wizja odrzucenia, upokorzenia, wstydu.
Podstawowe cechy osobowości lękliwej:
- uporczywe i wszechogarniające uczucie napięcia i niepokoju,
- poczucie społecznego nieprzystosowania, indywidualnej nieatrakcyjności lub niższości w stosunku do innych osób,
- nadmierna koncentracja na byciu krytykowanym lub odrzucanym w sytuacjach społecznych,
- niechęć do wchodzenia w bliższe związki z ludźmi, o ile nie zapewniają akceptacji,
- ograniczony styl życia z powodu potrzeby zapewniania sobie fizycznego bezpieczeństwa,
- unikanie kontaktów społecznych lub zawodowych, które pociągają za sobą istotny kontakt z ludźmi, z obawy przed krytyką, nieakceptacją lub odrzuceniem,
- nadwrażliwość na odrzucenie lub krytykę.
Zobacz też: Lęk - emocja, stan czy naukowa zagadka?
Jak rozpoznać osobowość lękliwą?
Aby można było rozpoznać osobowość lękliwą należy spełnić ogólne kryteria zaburzeń osobowości oraz co najmniej cztery cechy charakterystyczne dla tego zaburzenia. Należy przy tym zaznaczyć, że podejrzenie tego zaburzenia zawsze należy różnicować z zespołami lękowymi, np. nerwicowymi.
Kryteria rozpoznania osobowości lękliwej (wg ICD-10):
- stałe napięcie i niepokój,
- poczucie nieatrakcyjności indywidualnej,
- koncentracja na krytyce,
- niechęć do wchodzenia w związki,
- ograniczony styl życia – zapewnianie sobie fizycznego bezpieczeństwa,
- unikanie kontaktów społecznych z obawy przed krytyką, brakiem akceptacji, odrzuceniem.
Zobacz też: Skąd się bierze lęk?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
