Stres w czasie wolnym
W dzisiejszych czasach stres wkradł się również w rozrywki czasu wolnego. Pod koniec lat osiemdziesiątych XX wieku przeprowadzono badanie stresu przeżywanego w czasie wolnym. Należy podkreślić, że aż do lat sześćdziesiątych zjawisko to było zupełnie nieznane. Najczęściej wymienianymi sytuacjami czasu wolnego, które wywołują stres, były:
- Tłok 73%
- Brak spokoju wtedy, gdy go potrzebujemy 64%
- Składanie wizyt i przyjmowanie gości 60%
- Spotkania rodzinne 59%
- Stanie w korku 58%
- Hałas na imprezach 55%
- Nadmiar muzyki 42%
- Zbyt napięty plan urlopu 42%
- Samotność 33%
Źródło: Instytut Badania Czasu Wolnego, BAT 1987
Stres często bywa łączony tylko z określonymi zawodami, co od dawna uważane jest za podejście przestarzałe. Stres odczuwamy dziś bowiem zawsze i wszędzie. Przeczytaj pytania:
• Co obejrzymy dziś w telewizji?
• Gdzie wychodzimy dziś wieczorem?
• Na jaki kolor się zdecydować?
• Gdzie spędzimy urlop?
• Dlaczego ten pociąg się spóźnia?
• Dlaczego zawsze ktoś mnie krytykuje?
Wszystkie te pytania, znane nam dobrze z życia codziennego, mogą wywołać stres. To, czy tak się stanie w rzeczywistości, zależy od naszego nastawienia i indywidualnej podatności na jego odczuwanie.
Stres jest reakcją ciała
Stres jest wynikiem zaistnienia w naszym organizmie pewnej chemicznej reakcji, którą wykształciliśmy przez wieloma tysiącami lat. W czasach, kiedy praczłowiek żył w dzikiej puszczy, jego organizm nauczył się uwalniać w obliczu zagrożenia hormony walki – adrenalinę i noradrenalinę. Jeśli pojawiało się jakieś niebezpieczeństwo, na przykład atak przeciwnika lub dzikiego zwierzęcia, mózg praczłowieka niemal natychmiast dawał ciału sygnał do produkcji tych hormonów. A oto krótki opis ich działania:
• Adrenalina, dotarłszy do krwiobiegu, podnosi krzepliwość krwi oraz pobudza wątrobę do zwiększania poziomu glukozy i tłuszczu we krwi, tak aby dostarczyć mięśniom więcej energii.
• Noradrenalina przyśpiesza czynność serca, a przez to również krążenie krwi. W wyniku tego poprawia się zaopatrzenie organizmu w substancje odżywcze i tlen. Nerki otrzymują rozkaz, aby wydalać mniej wody, ponieważ podczas ewentualnej ucieczki będzie ona potrzebna do ochładzania organizmu.
Polecamy: Czym jest stres
Te reakcje organizmu towarzyszące stresowi umożliwiały naszym przodkom przeżycie w czasach prehistorycznych. Dziś, pomimo iż człowiek nie potrzebuje już tego rodzaju mechanizmów obronnych, jego organizm wciąż jeszcze reaguje stanem napięcia na wszelkie sytuacje zagrożenia. Napięcie to zwykle nie znajduje jednak rozładowania w postaci walki lub ucieczki. Stres jest bezpośrednią konsekwencją kumulacji napięcia, które nie znajduje ujścia.
Definicja stresu
Hans Selye (1907–1982), pionier i autorytet w dziedzinie badań nad stresem, stworzył jego definicję, która jest aktualna do dzisiaj:
Stres jest niespecyficzną reakcją ciała na wszelkie wymagania stawiane nam z zewnątrz, zarówno te przyjemne, jak i nieprzyjemne.
Stres jest reakcją naszego ciała na sytuację zagrożenia. Reakcja ta została wykształcona przez organizm ludzki przed tysiącami lat i podlegamy jej nadal, pomimo zmiany warunków środowiskowych. Stres powstaje w wyniku uwolnienia hormonów walki w ilości niedostosowanej do zagrożeń, jakie stawia przez współczesnym człowiekiem jego środowisko.
Polecamy: Rodzaje stresu
Antony Fedrigotti, fragment książki: „30 minut nauki skutecznego pokonywania stresu”, Wydawnictwo KOS
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
