Pojęcie poczucia własnej wartości często jest pomijane, ponieważ zarówno ono samo, jak i związane z nim pojęcia mogą być w pewnym sensie mylące i złożone.
Spróbujmy zatem je usystematyzować i wyjaśnić.
Tożsamość
Tożsamość odpowiada na pytanie: „Kim jestem? Co określa mnie i mój charakter?”.
Tożsamość zapewnia poczucie samego siebie i własnej indywidualności (np. tożsamość kobiety wynikająca wyłącznie z roli, którą pełni jako żona; tożsamość paraplegika określona nie przez jego kalekie ciało, lecz rzeczywiste lub wewnętrzne ja).
Zobacz też: Typ osobowości a podatność na stres
Doceniać
Myśleć o czymś dobrze, uznawać wartość i cieszyć się; podchodzić do czegoś z wdzięcznością; sprawiedliwie oceniać jakość lub wartość kogoś lub czegoś.
Akceptować
Podchodzić z życzliwością i przyjemnością; aprobować; wierzyć; reagować życzliwie. Samoakceptacja polega na wierze w siebie i podchodzeniu do siebie samego z życzliwością i przyjemnością.
Ktoś może przyznać się przed sobą do swoich słabości, być zdeterminowany, by je pokonać, i nadal akceptować samego siebie. Dialog wewnętrzny takiej osoby mógłby brzmieć tak: „Przyznaję się do swoich wad. Kocham siebie, choć niekoniecznie wszystkie swoje zachowania. Gdy poprawię swoje zachowanie, będę zadowolony z siebie i swojego zachowania”.
Zobacz też: Jak rozmawiać, a nie manipulować?
Pewność siebie
Zazwyczaj związana jest z wiarą we własne umiejętności; wiąże się z kompetencjami i efektywnością. W miarę wzrostu kompetencji wzrasta pewność siebie.
W bardziej ogólnym i głębszym sensie pewność siebie jest wiarą w siebie jako osobę, co prowadzi do ogólnego poczucia, które wyraża się w stwierdzeniu: „Mogę tego dokonać”.
Osoby pewne siebie mogłyby powiedzieć same do siebie: „Ponieważ każdy może zrobić niemal wszystko — w zależności od czasu, praktyki, doświadczenia, środków itp. — to dlaczego ja miałbym nie móc? Być może nie odniosę całkowitego lub natychmiastowego sukcesu, lecz ogólny kierunek będzie pożądany”.
Wykazywanie się umiejętnościami jest satysfakcjonujące, lecz stanowi konsekwencję pewności siebie, a nie sposób na jej zyskanie. Kompetencje i pewność siebie są związane z poczuciem własnej wartości, lecz nie są przypadkowe.
Jeżeli uzależnimy poczucie wartości od umiejętności i osiągnięć, to w przypadku porażki stwierdzimy, że nie ma żadnej wartości.
Fragment pochodzi z książki „Jak zwiększyć poczucie własnej wartości. Trening" Glenna R. Schiraldiego (Wydawnictwo Helion, 2010). Publikacja za wiedzą wydawcy.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
